پاکسازی استروئیدهای آنابولیکی

در این مقاله، عملی ترین راه و روش پاکسازی بدن از استروئیدهای آنابولیکی را بررسی می کنیم. همان طور که میدانید، استروئیدهای آنابولیکی، علاوه بر دارا بودن خواص آنابولیکی یا عضله سازی و افزایش رشد، می توانند عوارض استروژنیکی زیادی هم داشته باشند، مانند احتباس آب، احتباس چربی و ژنیکوماستی (تغییر شکل سینه مردان به شکل سینه زنان). البته، این عوارض استروژنیکی با توجه به دوز و نوع دارو می تواند متغیر باشد. علاوه بر این آثار استروژنی، عوارض زیان بار دیگری نیز می تواند در افراد مصرف کننده استروئیدهای آنابولیکی رخ دهد، مانند تشدید ریزش موی ارثی، کاهش تولید تستوسترون درون زای بدن، چرب شدن پوست، آسیب به قلب و عروق و جز آن. به نظر نمی رسد گفتن و توصیه به مصرف نکردن استروئیدهای آنابولیکی تأثیر خاصی داشته باشد، زیرا شیوع و مصرف آن روز به روز در حال افزایش است، حتی در سنین قبل از ۱۸سالگی. بنابراین، به نظر بهتر است حداقل اطلاعات کافی درباره پاکسازی بدن از استروئیدهای آنابولیکی داشته باشیم تا بتوانیم ضررهای آن را کمتر کنیم. البته باید بدانیم ما هرگز نمی توانیم عوارض منفی استروئیدهای آنابولیکی را به صفر برسانیم، اما در کلیپ جامع زیر به طور کامل یاد می گیریم تا با استفاده از راهکارهای پاکسازی، شدت عوارض زیان بار این داروها بر بدن را کم کنیم. همچنین، در ادامه متن نیز می توانید توضیحات کلیپ را به شکل متنی دنبال کنید.

دوره های پاکسازی استروئیدهای آنابولیکی را به طور کلی می توان به دو پنجره بزرگ (بیش از چند روز) تقسیم کرد: ۱) دوره پی سی تی (PCT یا Post Cycle Therapy) یا درمان بعد از چرخه و ۲) دوره اُ سی تی (OCT یا Off-Cycle Therapy) یا دوره خارج از چرخه که بعد از دوره پی سی تی قرار دارد. بنابراین، می توان گفت پاکسازی دو دوره دارد که دوره پی سی تی مقدم بر دوره اُ سی تی است. 

در چرخه ها یا دوره های بدنسازی، میزان تستوسترون خون به شکل مصنوعی افزایش پیدا می کند. افزایش شدید تستوسترون به شکل مصنوعی باعث می شود تا اندام های تولید تستوسترون بدن نیمه فعال شوند و در برخی مواقع کاملاً از کار بیفتند. این اتفاق ناخوشایند همان چیزی است که باعث افول شدید ورزشکار بعد از دوره های استروئیدی می شود. برای مقابله با این رخداد ناخوشایند، در دوره پی سی تی سعی می کنیم تا با استفاده از داروها، هورمون های بدن را تصحیح کنیم. به عبارت دیگر، در دوره پی سی تی ما می خواهیم به قطع استروئیدها کمک کنیم. البته اگر دوره پی سی تی را نگذرانیم، در اکثر مواقع، بدن خود به خود می تواند خودش را بازسازی کند، اما این بازسازی ناقص خواهد بود و فرد مصرف کننده، بروز رخدادهای ناخوشایند بعدی (مثل ریزش شدید عضلات، خستگی مفرط، افسردگی، اختلال در عملکرد و میل جنسی و جز آن) را تجربه خواهد کرد.

همان طور که در شکل زیر و تحت عنوان «طبیعی» مشاهده می کنید، در حالت طبیعی و در فردی که استروئید آنابولیکی مصرف نکرده است، زمانی که تستوسترون بدن کاهش می یابد، غده هیپوتالاموس در مغز، هورمونی به نام هورمون رهاکننده گونادوتروپین را رها می کند. این هورمون با تأثیر بر غده هیپوفیز باعث رها شدن هورمون لوتئینی از آن می شود. هورمون لوتئینی نیز به سوی بیضه ها رفته و باعث تولید تستوسترون می شود.

اما، همان طور که در شکل بالا و تحت عنوان چرخه مشاهده می کنید، اگر ورزشکاری از استروئیدهای آنابولیکی استفاده کند، تستوسترون بدن او به شکل برون زاد و مصنوعی افزایش می یابد. این افزایش باعث می شود تا سنسورهای هیپوتالاموس، کاهش تستوسترونی مشاهده نکنند و بنابراین، هورمون رهاکننده گونادوتروپین کمتری را رها کنند یا اصلاً نکنند. این اتفاق روی غده هیپوفیز نیز تأثیر می گذارد و باعث می شود تا هورمون لوتئینی کمتری را رها کند یا اصلاً نکند. و بنابراین، بیضه ها پیام ضعیف یا هیچ پیامی مبنی بر ساخت تستوسترون دریافت نخواهند کرد. بنابراین، مسیر ساخت تستوسترون طبیعی بدن در فردی که استروئید آنابولیکی استفاده می کند دچار اختلال می شود.

همان طور که گفته شد، در دوره پی سی تی باید از داروها استفاده کنیم. در این دوره سه دارو بسیار مهم هستند: ۱) اچ سی جی و ۲) ضد استروژن (کلومید یا نولوادکس یا ترکیبی از آنها). بنابراین، این سه دارو، داروهایی هستند که در دوره پی سی تی باید استفاده شوند. اما چه زمانی باید از این داروها استفاده کرد و دوز این داروها نیز چقدر باید باشد؟ در این رابطه، فردی به نام دکتر میشل اسکالی پروتکل معروفی را معرفی کرده است که در ادامه آن را شرح می دهیم.

پروتکل دکتر میشل اسکالی در شکل زیر به نمایش گذاشته شده است. همان طور که مشاهده می کنید، در این دوره ی پی سی تی باید اچ سی جی را به مدت ۲۰ روز (یک روز درمیان دوهزار واحد بین المللی)، کلومید را به مدت ۳۰ روز (روزانه دو قرص ۵۰ میلی گرمی) و نولوادکس را به مدت ۴۵ روز (روزانه دو قرص ۲۰ میلی گرمی) مصرف کرد، به طوری که شروع استفاده از هر سه دارو باید در یک زمان باشد.

اما سوالی که پیش می آید آن است که روز آغاز دوره پی سی تی چه زمانی است؟ برای پاسخ دقیق به این سوال باید خیلی دقیق مطالب پیش رو را مطالعه کنید و انجام دهید. (۱) قبل از استفاده از استروئیدهای آنابولیکی آزمایش خون دهید تا از میزان تستوسترون طبیعی بدن خود باخبر شوید. (۲) یک هفته بعد از قطع داروهای استروئیدی آزمایش خون دهید تا از میزان تستوسترون موجود در خون خود باخبر شوید. مثال: فرض کنید شما قبل از مصرف استروئیدهای آنابولیکی آزمایش خون داده اید و مقدار تستوسترون طبیعی موجود در بدن شما ۳۵۰ نانوگرم در دسی لیتر است. آنگاه دوره استروئیدی خود را شروع کرده اید و الان به انتهای دوره خود رسیده اید. یک هفته بعد از آخرین تزریق یا مصرف استروئید مورد نظر خود صبر کنید و مجدد آزمایش خون دهید. دو حالت پیش می آید: ۱) مقدار تستوسترون موجود در خون شما خیلی زیادتر از ۳۵۰ نانوگرم در دسی لیتر است و ۲) مقدار تستوسترون موجود در خون شما نزدیک یا زیر ۳۵۰ نانوگرم در دسی لیتر است. اتفاق اول (زیادتر بودن تستوسترون از حالت طبیعی) یعنی هنوز تستوسترون ناشی از استروئید در بدن شما فروکش نکرده است که در این حالت بهتر است یک هفته دیگر صبر کنید و دوباره آزمایش خون دهید. در آزمایش خون دوم نیز به همین گونه عمل کنید (یعنی اگر همچنان تستوسترون موجود در بدنتان خیلی بالاتر از مقادیر طبیعی قبل از دوره استروئیدی بود مجدد یک هفته دیگر صبر کنید و دوباره آزمایش خون دهید). این روند آزمایش دادن را تا زمانی ادامه دهید که تستوسترون خون به مقادیر طبیعی بدن یا کمتر از آن برسید. در هر زمان (چه هنگام آزمایش اول، یا دوم، یا سوم و به بعد)، اگر حالت دوم (نزدیک بودن تستوسترون خون به مقادیر طبیعی بدن یا کمتر بودن آن) را مشاهده کردید، آنگاه زمان شروع دوره پی سی تی است.

همان طور که در ابتدا ذکر شد، دوره اُ سی تی، دوره ای است که بعد از پی سی تی قرار دارد. یعنی بعد از طی کردن دوره ۴۵ روزه مصرف داروهای ذکر شده، نوبت به این دوره پاکسازی می رسد که خود ۶ تا ۸ هفته زمان می برد. در اُ تی سی دیگر نیازی به دارو نیست و در آن از مکمل ها و رژیم غذایی استفاده می شود. هدف از دوره اُ سی تی، سه چیز است: ۱) حمایت از تستوسترون بدن، ۲) بازگرداندن حساسیت مجدد عضلات به بار تمرینی و استروئیدها، و ۳) خوردن مکمل های آنابولیکی برای حفظ عضلات حاصل از دوره استروئیدی. همانطور که در زیر مشاهده می کنید، برای تحقق این سه مهم باید مکمل های زیر را مصرف کرد. البته توجه داشته باشید که این ها حداقل ها است و می توانید از سایر مکمل های اثربخش دیگر هم استفاده کنید.